Freelancer Writer tính phí: theo giờ, theo số, theo số chữ hay theo dự án? Cách đây không lâu mình có chia sẻ với các bạn 1 bài viết về việc tính thù lao theo số giờ bạn dành ra để làm việc. Thị trường thì thường phổ biến cách tính theo số chữ.
Cũng có khá nhiều các tranh luận xoay quanh vấn đề này. Mình vẫn luôn khuyên các bạn freelancer là nên có một bảng báo giá của riêng bản thân mình với những loại công việc/bài viết mà bạn thường xuyên nhận. Tuy nhiên, có nhiều bạn tới khâu deal trực tiếp với khách hàng thì vẫn không thể chốt được giá. Trong bài này mình sẽ đưa ra vài quan điểm cá nhân với riêng các loại tính phí để các bạn cùng tham khảo nhé.
Nội dung bài viết:
1. Trả tiền theo giờ: Tư duy của một người nhân viên
Khi chấp nhận mức thù lao theo giờ, chúng ta đang tư duy với vai trò của một nhân viên, như là khi chúng ta làm việc fulltime cho một công ty nào đó vậy. Và khi trả theo giờ, bạn phải biết mình cần kiếm được bao nhiêu tiền/h để đủ chi trả cho các chi phí của mình. Tuy nhiên, cách này không thực sự phổ biến ở VN, với các freelancer. Và điểm trừ của cách này nó cũng giống như khi bạn đi làm 9-5, bạn càng làm lâu càng thường xuyên thì bạn càng nhanh chán, ít động lực và bắt đầu có cảm giác mình bị quá tải hoặc mức lượng thấp hơn so với công sức bỏ ra.
Hơn nữa, khá là khó xác định chính xác ngay từ ban đầu việc bạn làm sẽ mất bao nhiêu thời gian, nhất là các công việc có tính dài hạn.
2. Trả tiền theo số từ: Tư duy của một cộng sự (tư vấn)
Khi mà khách đã offer cho bạn một mức giá trên số lượng từ, tức là họ đã có ngân sách sẵn trong đầu. Cách này thì có nhiều ưu điểm hơn trả tiền theo giờ, nhưng vẫn có điểm trừ, ví dụ như bạn càng viết nhiều từ hơn không có nghĩa bạn kiếm được nhiều tiền hơn.
Đôi khi mình nhận viết một bài content trên facebook với 200 chữ giá là 350,000đ - 400,000đ/bài nhưng cũng có thể viết 1 bài cho web dài 700 chữ giá tương đương hoặc nhỉnh hơn một chút.
Viết ngắn hơn không chắc đã dễ hơn. Đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu thuê viết content cho social và web nhiều như hiện nay. Sự phát triển của mạng xã hội đòi hỏi bạn cũng phải thay đổi cách thức viết, bởi vì reading level (cấp độ đọc) của mọi người chỉ ở mức lớp 7 đến 8. Và vì thế, hầu hết người viết hiện nay phải tập viết sao cho phù hợp với cấp độ đọc của độc giả nói chung. Khi chúng ta sử dụng càng nhiều từ phức tạp, câu dài và đoạn văn dài thì lượng độc giả lại càng ít. Tóm lại, đây cũng là một yêu cầu đối với freelancer ngày nay, phải học cách viết sao cho reading level phù hợp với số đông độc giả nhất.
Ngoài ra, viết cho tạp chí, báo in cũng sẽ có nhiều yêu cầu hơn là một bài viết cho social media hay website. Nhưng chưa chắc bạn đã được trả nhiều hơn khi viết cho các dạng tạp chí hay báo in. Cá nhân mình có một mức giá là không thấp dưới 150đ/từ tuỳ bài viết.
3. Trả tiền theo dự án: Tư duy của một doanh nhân
Theo quan điểm của mình, đây là cách tư duy phù hợp nhất nếu bạn muốn trở thành một freelancer có mức thu nhập cao. (Trong khoá học 12 bước để trở thành Full-time Writer mà mình đang dạy cũng có một học phần chia sẻ khá cụ thể về thể loại người viết Author-preneur/ Vừa là tác giả vừa là nhà kinh doanh).
Khi bạn trả tiền dịch vụ cho thuê bao internet, bạn có trả theo giờ không? Hay bạn muốn trả nó theo hàng tháng, với một hạn mức cố định? Mình nghĩ đa phần đều nhìn ra điểm lợi khi trả một khoản cố định hàng tháng. Hãy nghĩ về công việc 9-5 bạn làm, không quan trọng bạn làm gì trước khi trở thành freelancer - dù là fast food, dịch vụ khách hàng, bán hàng, thợ cơ khí, bán lẻ v.v. Các công ty này sẽ đưa ra một mức lương cố định cho bạn hàng tháng.
Chìa khoá để trở thành một freelancer/writer có thu nhập tốt và ổn định đó là thay vì chỉ mong muốn được trả lương theo giờ hay theo số từ, hãy tư duy như một người đang kinh doanh chính "nghề viết". Khi bạn thương lượng một khoản phí cố định, giả sử như 10,000,000đ/tháng cho một dự án viết kéo dài 6 tháng, bạn cũng sẽ biết rằng bạn sẽ được trả tiền đó với một khối lượng công việc nhất định và cách để follow up dự án đó. Và việc hợp tác lâu dài rõ ràng có lợi cho cả đôi bên.
Tuy nhiên, cách trả tiền này thực ra cũng có rủi ro. Vì nếu bạn deal mức quá thấp, bạn sẽ thấy mình phải làm quá nhiều so với mức tiền. Hoặc nếu bạn deal mức quá cao, đôi khi bạn bị choáng ngợp và khó thực hiện được lời hứa của mình. Tuy nhiên với kinh nghiệm của mình, thì bạn sẽ kiểm soát được điều này sau 1 thời gian có kinh nghiệm thực tế, nên cũng không phải quá lo lắng. Ở cách này, sau một thời gian bạn có thể sẽ thấy mình phải phát triển 1 team để làm việc thay vì chỉ làm việc 1 mình, vì khối lượng công việc và cơ hội cũng sẽ ngày một nhiều hơn. Ví dụ như bạn sẽ cần một người làmfreelance về market research, hoặc designer, hoặc thậm chí cả các content writer khác. Và khi báo giá với khách hàng, bạn phải cân đối chi phí để chi trả phù hợp cho các thành viên còn lại.
Sự thật là khi chúng ta phát triển và thành thạo việc kinh doanh "nghề viết" như vậy, bạn sẽ trở nên chuyên nghiệp hơn và khách hàng tin tưởng hơn. Mình cũng thấy rằng hầu hết các khách hàng thực sự thích khi mình đưa ra cho họ 1 mức giá cố định cho dự án, vì nó làm cho họ dễ dàng hơn, đỡ mất thời gian hơn.
Trong thực tế, bạn có thể thấy mình đang yêu cầu thực hiện cả 3 cách thanh toán ở trên khi làm việc với khách hàng. Nhưng mình khuyên các bạn nên dần dần cố gắng làm việc với cách tính phí theo dự án cho các khách hàng của mình. Vì nó sẽ đảm bảo hơn tính ổn định khi làm freelance, kế hoạch làm việc của bạn cũng cụ thể hơn và ngoài các dự án cố định được trả đó, bạn hoàn toàn có thể làm thêm các job nhỏ, lặt vặt được trả theo từ, theo giờ để gia tăng thu nhập.
--- Theo HW2P
Tags: theo giờ, theo số chữ, theo dự án, freelancer writer